Where cultures meet. Orality et intertextuality in the Alain Mabanckou’s philosophical fable "Mémoires de porc-épic"

Niniejsza praca przedstawia analizę świata złożonego kulturowo w powieści "Mémoires de porc-épic" francusko-kongijskiego pisarza Alaina Mabanckou. Jako przedstawiciel tworzącego się na przełomie XX i XXI wieku czwartego pokolenia pisarzy nazywanych frankofońskimi, którzy pochodzą z Afryki, Mabanckou ukazuje w świecie przestawionym swojego utworu spotkanie kultur Francji i Konga, które ma miejsce na kontynencie afrykańskim wskutek kolonizacji. Autor tworzy więc powiastkę filozoficzną, w której usiłuje zbliżyć do siebie różnorodne pojęcia oraz liczne dzieła literackie, uznawane za klasyczne, które pochodzą z obu cywilizacji. Inspirując się starą legendą kongijską, Mabanckou oddaje głos zwierzęciu, czyniąc go zdystansowanym obserwatorem, który opowiada historię swego życia. Stylizacja na język mówiony w powieści sprawia, że jedynymi znakami przystankowymi, które spotyka czytelnik, są przecinki oraz cudzysłowy. Praca ta skupia się więc na dwóch mechanizmach literackich, które dominują w powieści Mabanckou: oralności (badanej według koncepcji Schneider-Mizony i Henri Meschonnica) oraz intertekstualności (przedstawionej według klasyfikacji Gérarda Genette'a).This paper analise the world of cultural complexity presented in the novel "Mémoires de porc-épic", written by french-congolese author Alain Mabanckou. As one of the african writers (called francophones) of the fourth generation, creating in the 20th and the 21st centuries, Mabanckou presents in the fictional universe of his novel the African Continent as a place where french and congolese cultures meet. The author writes a philosophical fable in which different conceptions and literary canons, representing these two civilisations, are mixed. First cultural inspiration in this book is an old african legend: Mabanckou's narrator is an animal which, as a distanced observer, tells the story of his life. The oral style of the novel makes disappear other ponctuation marks than commas and quotation marks. This thesis is concentrated on the analysis of the two literary mechanisms which dominate the Mabackou's writing: orality (based on the Odile Schneider-Mizony and Henri Meschonnic's conceptions) and intetextuality (using the Gérard Genette's concept of transtextuality).La présente analyse examine l’univers culturel complexe qui fonde le roman "Mémoires de porc-épic" de l’écrivain franco-congolais Alain Mabanckou. Comme romancier de la quatrième génération des auteurs dits francophones issus d’Afrique, qui se forme à la charnière des XXème et XXIème siècles, Mabanckou représente dans son monde diégétique la situation d’une rencontre culturelle entre la France et le Congo qui se produit sur le sol africain à la suite du colonialisme. L’auteur crée un conte philosophique où il essaie d’approcher divers concepts et multiples ouvrages littéraires devenus classiques qui proviennent des deux civilisations. S’inspriant d’une vieille légende congolaise, Mabanckou donne la voix à un animal, observateur distancé, qui raconte l’histoire de sa vie. Le livre étant écrit dans un style oralisé, les seuls points de ponctuations utilisés sont virgules et guillemets. L’étude se concentre donc sur deux procédés littéraires prédominants dans le roman de Mabanckou : oralité (selon Odile Schneider-Mizony et Henri Meschonnic) et intertextualité (selon Gérard Genette)